خدایا دیگه زمین چمن نمیخوایم...
در روز بین‌المللی زن، یک کنفرانس فوتبال زنان در موزه ملی فوتبال شهر منچستر برگزار شد و در سالنی مملو از محققین و اساتید دانشگاهی، زوایای «حجاب» و «فوتبال» مورد بررسی قرار گرفت. گرچه پیشرفت‌های چند سال اخیر در مورد این موضوع باعث خوشحالی تمام فوتبال‌دوستان شده اما باید اعتراف کنیم که هنوز شرایط نابسامانی گریبان این ورزش زیبا را گرفته و به عنوان یک فوتبالیست، یک بیننده، یک حامی ورزش زنان و یک نویسنده ورزشی، کار ما در تحقق عدالت همچنان باید با جدیت کامل ادامه پیدا کند. هرچند سخت اما باید داستان‌های پنهان‌مانده، بیشتر و بیشتر نقل شوند تا فوتبال زنان روزبه‌روز، به جایگاه اصلی‌اش در سرتاسر جهان نزدیک و نزدیک‌تر شود.
«آسماهان منصور» دختری کانادایی‌ست که در سال ۲۰۰۷، یعنی ۱۱ سال پیش و در حالی که تنها ۱۱ سال سن داشت، پس از حضور با حجاب در زمین فوتبال در چارچوب مسابقات فوتبال دوره‌ای در ایالات کبک کانادا، با کارت قرمز داور روبه‌رو شد. مسئولان به آسماهان اطلاع دادند که تنها در صورتی با این نوع پوشش در جریان بازی موافقت خواهند کرد که «فیفا» قوانین خود را تغییر دهد. این در حالی‌ست که در قوانین فیفا برای فوتبالیست‌های زن، هیچ ممنوعیتی برای حجاب، وجود نداشت.
البته خانم «بریژیت فورت»، رییس اجرایی فدراسیون فوتبال کبک، در اینباره گفته بود که «منصور» به دلیل «حفظ سلامتی شخصی» و نه به دلیل « مخالفت با حجاب» از زمین اخراج شده است. در گزارش داور بازی نیز نقل شده بود که به دلیل احتمال خطر خفگی در صورت کشیدن روسری منصور در جریان بازی از سوی بازیکن حریف، از حضور آسماهان در زمین بازی ممانعت به عمل آمده است.
با این حال بازیکنان هم‌تیمی منصور در کنار ۴ تیم دیگر، به نشانه همبستگی با او و اعتراض به عدم اجرای عدالت، از ادامه حضور در این رقابت‌ها خودداری کردند. با افزایش دامنه اعتراضات، مسئله حجاب ابتدا به فدراسیون فوتبال کانادا و سپس به فیفا ارجاع داده شد. بعد از جلسات متعدد، فیفا تصمیم گرفت به صورت رسمی اعلام کند که پوشش موهای سر برای بازیکنان بلامانع است اما پوشش گردن را به دلیل بالا بودن خطر خفگی بازیکن، ممنوع اعلام کرد! این ممنوعیت در حالی اعلام شد که اولاً بر اساس قوانین اسلام، پوشش ناحیه گردن بانوان، الزامی بوده و دوماً هیچ گزارشی مبنی بر خفگی به دلیل پوشش گردن، در هیچ کشوری به فیفا گزارش نشده بود. نتیجه؟ همانطور که انتظار می‌رفت، آسماهان و هزاران بانوی مسلمان دیگر مجبور شدند تقریباً تا ۷ سال بعد از آن تاریخ، فوتبال را کنار بگذارند.
فیفا در حقیقت به این دلیل با «حجاب» مخالفت کرد که آن را یک «نماد مذهبی» می‌داند اما شما به وفور در فوتبال مردان چه در شادی پس از گل و چه در خال‌کوبی روی بدن بازیکنان، نمادهای مذهبی را مشاهده می‌کنید. فیفا نیز برای آن‌که پاسخی به تناقض‌ها و تفاوت استانداردهای موجود ندهد، از بهانه‌ای همچون «حفظ سلامتی بازیکن»، به عنوان سپر دفاعی بهره گرفت.
در سال ۲۰۱۱ و در چارچوب رقابت‌های انتخابی المپیک ۲۰۱۲ لندن، تیم ملی فوتبال زنان ایران، به دلیل حضور با حجابِ مغایر با استانداردهای فیفا در مصاف با اردن، با امتناع داور بحرینی از قضاوت بازی مواجه شد و به این ترتیب، از دور مسابقات انتخابی، کنار رفت و رویای بازیکنان تیم ملی ایران، بعد از مدت‌ها تلاش و زحمت، در مقابل چشمان‌شان نقش بر آب شد. تصاویر اشک‌های بازیکنان ایرانی طی چند ساعت در تمام رسانه‌های دنیا مخابره شد. آنها تنها به دلیل حفظ ایمان و رعایت قوانین دین‌شان، مورد حمله قرار گرفتند و از دستیابی به آرزوهای‌شان بازمانند. آن هم توسط قوانینی ظالمانه و اسلام‌هراسانه که نه توسط زنان بلکه توسط مردان وضع شده بود.
اما رویای فوتبال به انتها نرسید چراکه این حق طبیعی دختران مسلمان بود که با رعایت شرایط خاص خودشان بتوانند به ورزشی که عاشق‌اش هستند بپردازند و به همین منظور، تلاش‌های زیادی همراه با ایجاد کمپین‌های خاص برای رفع این مشکل از سوی افرادی همچون «مایا داد» (عضو کنفدراسیون فوتبال آسیا)، «آسما حلال» (بازیکن و فعال حقوق زنان) و البته «علی بن الحسین» (شاهزاده اردن، رئیس سابق فدراسیون فوتبال اردن و نایب رئیس AFC) انجام شد و سرانجام پس از ماه‌ها بحث و جدل فراوان پیرامون ممنوعیت حضور بانوان در رقابت‌های بین‌المللی فوتبال با حجاب اسلامی، اتحادیه بُرد بین‌المللی فوتبال (مرجع قانون‌گذاری فدراسیون جهانی فوتبال)، این ممنوعیت را لغو و فیفا رسماً حضور بانوان محجبه را در مسابقات جهانی فوتبال زنان، آزاد اعلام کرد.
در اکتبر ۲۰۱۶، درست ۲ سال بعد از رفع ممنوعیت حجاب، رقابت‌های فوتبال جام‌جهانی زیر ۱۷ سال زنان جهان به میزبانی اردن برگزار شد، رقابت‌هایی که «یاسمین خیر»، فوتبالیست اردنی به عنوان سفیرش انتخاب شد و نکته حائز اهمیت در رابطه با یاسیمن، تلاش‌های بی‌وقفه‌اش در توسعه و گسترش فوتبال در اردن بود. یاسمین در کودکی با نام مستعار «پروانه» به عنوان یک دختر ژیمناست بسیار حرفه‌ای به کشورش معرفی شد و زمانی که پای به ۱۷ سالگی گذاشت، در تصمیم ناگهانی، از ژیمناستیک به فوتبال روی آورد، آنهم درست در زمانی که فوتبال بانوان در اردن چندان شناخته شده نبود و تیم رسمی برای آن وجود نداشت. او یکی از کسانی‌ست که در توسعه فوتبال زنان در کشورش نقشی پر رنگ ایفا کرده و حجاب را مانعی برای درخشش در مستطیل سبز نمی‌بیند.
فراموش نکنید که گشایش‌ها و موفقیت‌های کنونی، حاصل تلاش بی‌وقفه و فداکاری‌های بازیکنان، مربیان، مدیران و وکلای فراوانی‌ست که برخی از آنها در این راه، حتی چندین و چند بار مورد حمله افراد ناشناس قرار گرفتند تا از اهداف خود دست بردارند اما عزم راسخ آنها برای ایجاد تغییر، سرانجام به نتیجه رسید. تغییراتی برای دستیابی به شرایطی برابر با مردان همچنان باید ادامه یابد و شاید هدف بعدی آن، آزادی حضور زنان در ورزشگاه‌ها باشد. حقی اولیه که در برخی کشورها همچون ایران به یکی از مشکلات ورزش زنان تبدیل شده و به نظر می‌رسد مدیریت جدید فیفا، عزم خود را برای تغییر این رویه ناعادلانه در سراسر جهان از جمله ایران، جزم کرده است.
با این وجود، فعالیت‌ها برای گسترش حضور زنان مسلمان همچنان ادامه دارد چرا که هنوز مشکلی بزرگ پا برجاست و آن عدم تشویق حضور زنان در رده‌های بین‌المللی و ملی است. در واقع بانوان برای لژیونر شدن، باید بین ایمان و عشق‌شان یکی را انتخاب کنند و این نشان می‌دهد که مشکل اصلی از بین نرفته است! سوال اینجاست که اصلاً چرا زنان مسلمان باید در چنین دو راهی غیر معقولی قرار بگیرند؟ چه دلیلی دارد مردان با وضع قوانین غیر منطقی خود برای زنان مسلمان، فوتبال و به طور کلی ورزش را به مکانی غیرقابل تحمل برایشان تبدیل کنند؟
اینها مشکلات و موانعی‌ست که باید هرچه سریع‌تر از سر راه پیشرفت فوتبال زنان مسلمان برداشته شود.
منبع : iwsport به نقل از گاردین
- ۹۷/۰۴/۱۳
